گزارشی از دستگیری‌های خودسرانه، شکنجه و رفتار بیرحمانه با دستگیرشدگان در اعتراضات- مهر ۱۳۹۷

 

اخیرا گزارشات زیادی در مورد دستگیری های گسترده در جریان اعتراضات اخیر از سوی برخی دستگیرشدگان، خانواده های آنها و همچنین منابع دیگر بدست مانیتورینگ حقوق بشر ایران رسیده که ابعاد گسترده ای از استمرار نقض حقوق بشر در ایران را نشان می دهد. برخی از این گزارشات توسط افرادی ارسال شده که خود در جریان اعتراضات دستگیر و شکنجه شده اند و به قرار وثیقه آزاد شده اند.

مانیتورینگ حقوق بشر ایران با افشای گوشه ای از نقض حقوق بشر در رابطه با دستگیرشدگان اعتراضات اخیر در ایران،  از شورای امنیت، شورای حقوق‌بشر و دیگر ارگانهای ذیربط ملل‌متحد خواستار اقدام فوری برای آزادی همه زندانیان سیاسی به‌ویژه بازداشت‌ شدگان قیام و محکومیت رژیم به‌خاطر سرکوب گسترده تظاهرات مردمی است.

دستگیری خودسرانه افراد در منزل برای جلوگیری از شکل گیری اعتراضات

 

طبق گزارشاتی که از یزد، بهشهر، و گناوه دریافت کردیم، یکی از روشهای رژیم برای جلوگیری از شکل گیری تظاهرات دستگیری افراد شناخته شده و فعال قبل از ارتکاب هر عملی می باشد.

آنها به خانه های چندنفر از زندانیان قدیمی و افراد فعال و شناخته شده حمله کرده و آنها را دستگیر کردند.

یك فرد شناخته شده از تهران نوشته است: مرداد ماه به سراغم آمدند و مرا دست بند زده و چشم بسته باخودشان بردند. بعد متوجه شدم که مرا به یک خانه مخفی مربوط به سپاه بردند و مدت یك هفته تحت فشار های مختلف  از من بازجویی می‌کردند. چون چیزی از من نداشتند مرتب بلوف می‌زدند که با فلانی و فلانی رابطه داری… بعد از یک هفته مرا به یک خانه مخفی در شهر دیگری  منتقل کردند. وقتی از من چیزی نتوانستند به دست بیاورند فشار می‌آوردند برای این که آزاد بشوی باید بر علیه مجاهدین خلق موضع بگیری و همكاری با ما را قبول كنی که من رد کردم و نهایتا بعد از مدتی من را با وثیقه آزاد کردند.

نحوه شناسایی و دستگیری در اعتراضات

 

در جریان اعتراضات اخیر، اکثر دستگیریها توسط نیروهای امنیتی و مأموران لباس شخصی صورت گرفته است که تحت کنترل سپاه و زیر نظر دفتر خامنه ای عمل می کنند.

آنها با استفاده از روش‌های مختلف اقدام به شناسایی و دستگیری معترضان در اعتراضات خیابانی کردند.

• شرکت لباس شخصی ها در صفوف تظاهرات – لباس شخصی ها خود را در صفوف تظاهرات جا داده و با شناسایی گردانندگان تظاهرات و افراد فعال، آنها را دورتر از محل تظاهرات دستگیر کردند.

بنابر یک گزارش از صحنه در خیابان مصدق در تظاهراتهای مرداد ماه «لباس شخصی ها نفراتی را كه در جمع های ۴- ۵ نفری به سمت كوچه یا پیاده رو میرفتند به محض اینكه به جای دنج میرسیدند ۴ نفر بر سر یكنفر میریختند و با شوکر میزدند و سپس فرد دستگیر شده را بغل میكردند و پشت موتور می انداختند و میبردند.»

• منحرف کردن معترضین به کوچه ها و خیابانهای خلوت – در برخی شهرها مانند کرج لباس شخصی‌ها با شعارهای انحرافی بخشی از جمعیت را به کوچه‌ها و خیابانهای خلوت برده و دستگیر می‌کردند.

• گرفتن فیلم و عکس از کنار خیابان– مأمورین لباس شخصی با گرفتن عکس و فیلم از تظاهرات افراد فعال و گرداننده صحنه را شناسایی کرده و بعداً به خانه هایشان حمله کرده و آنها را در منزل دستگیر می کنند که واکنش اجتماعی کمتری داشته باشد.

• استفاده از فیلمهای دوربین های خیابانها و میادین- یکی از معترضان از اصفهان در رابطه با نحوه بازداشت خود توضیح میدهد که چطور مأموران امنیتی در روزهای پیش و در جریان یک تظاهرات، از وی فیلم گرفته و او را شناسایی کرده اند. او میگوید: «ساعت ۷صبح که هنوز درخانه بودم ریختند و من را بازداشت کرده برای بازجویی بردند و چندین فیلم جلویم گذاشتند که بیانگر حضورم در تظاهرات بود واین فیلمها رو ازهمان دوربینهای اطراف میدان گرفته بودند… سند دیگری علیه من نداشتند، هیچ اتهامی را به گردن نگرفتم. بعد از ۷ساعت با قید وثیقه آزادم کردند.»

 

بدرفتاری در حین دستگیری و انتقال

 

مأموران لباس شخصی و نیروهای امنیتی به محض دستگیری معترضان، آنها را مورد ضرب و شتم، بدرفتاری، توهین و تحقیر قرار میدهند.

اراک – جوانی از اراک که در تیرماه ۹۷ و در حال شعارنویسی روی دیوار دستگیر شده، چنین توضیح میدهد: «یكدفعه چند نفر لباس شخصی بر سرم ریختند و من را زدند و درصندوق عقب ماشین انداختند و ماشین به سرعت حركت كرد. بعد در یك جایی ماشین ایستاد و من را بیرون آوردند و دیدم جاده خاكی و بیابان است . شروع كردند به زدن با لوله های آب PVC و همه لباسهایم پاره شد. بعد مرا بجایی بردند كه 9 روز میزدند و بازجویی میكردند.»

شاهین شهر – یکی دیگر از معترضین که در شاهین شهر اصفهان، در دیماه ۹۶ بازداشت شد از مشاهداتش چنین میگوید: «كسانی را كه در شاهین شهر بازداشت كردند ابتدا به ساختمان شهرداری بردند. دستهایشان تا ساعت ۳ نیمه شب با بست پلاستیکی بسته شده بود. همانجا مستمر با باتوم و چوب مورد ضرب و شتم قرار می گرفتند.  ساعت ۳ نیمه شب یک اتوبوس آوردند. همه را با کتک سوار اتوبوس کردند. بازداشتیها را تا ساختمان بازداشتگاه سپاه شاهین شهر کتک می زدند. در حیاط سپاه که بازداشتیها را پیاده کردند یک تونل وحشت ایجاد کرده بودند که افراد را از وسط آن با ضربات باتوم زده و رد می کردند و به هم پاس می دادند.»

فرد دیگری گزارش داد که از همان بدو دستگیری، مأموران او را مورد ضرب و شتم قرار دادند در حالیکه هیچ حکمی علیه وی نداشته و هیچ کارتی هم نشان ندادند. وی در حین بازداشت بارها تهدید به اعدام شد. در این گزارش آمده است: «ساعت 7 صبح از منزل خارج میشدم جلوی كوچه منزلمان سه نفر لباس شخصی بدون اینكه به من حكم یا كارتی نشان بدهند مرا نگه داشتند. گفتم شما كی هستید گفتند می خواهیم تو را ببریم بكشیم. من با آنها درگیر شدم كه فرار كنم و از خودم دفاع می كردم آنها سه نفر بودند كه روی سر من ریختند و شروع به كتك زدن كردند و مرا به زور سوار یك ماشین شخصی كردند داخل ماشین به من دستبند زدند و مرا (در) صندلی پشت ماشین در وسط نشاندند. دو لباس شخصی دو طرف بودند و بمن چشم بند زدند و همانجا در ماشین از دو طرف به سر و صورت و گوشم مشت می كوبیدند و می گفتند رمز موبایلت را بگو و بگو با كی ارتباط داری؟ اگر همینجا حرف بزنی رهایت می كنیم وگرنه تو را می كشیم. من رمز گوشی خودم را نمی دادم و فقط كتك می خوردم. یكی از آنها آنچنان محكم زد به گوشم كه گوشم بشدت آسیب دید. یكی دیگر از آنها با مشت كوبید به دماغم كه خون از دماغم بیرون زد… یكی دیگر مشت زد زیر چشمم. یكی از لباس شخصیها انگشتر نوك تیز دستش بود كه با آن انگشتر به سر و صورتم می زد كه خون می آمد و زخمی شدم. ماشین را حركت دادند و گفتند داریم می بریم اعدام و خون صورت مرا روی دستش كشید بمن زیر چشم بند نشان داد و گفت نگاه كن خونت را نگاه كن داری میری اعدام.»

ضرب و شتم و شکنجه دستگیرشدگان

دستگیرشدگان اعتراضات اخیر در زندانها و بازداشت‌گاههای مختلف، مورد آزار و اذیت و شکنجه قرار گرفته اند.

در زندان گوهردشت،‌ وقتی دستگیری ها در کرج و تهران افزایش یافت، کلیه بازداشتی ها را از درب کاملا جداگانه و ایزوله به بند۸ زندان گوهردشت بردند تا کسی متوجه نشود.

بند ۸ مربوط به اطلاعات و اطلاعات سپاه است جایی که کسی امکان دسترسی و ارتباط با زندانیان این بند را ندارد.. مأموران بند با مأموران سایر بندها فرق دارند و از سازمان زندانها نیستند، بلکه مامورین وابسته به اطلاعات هستند. بازداشتی را از ابتدا با چشم‌بند به این زندان می‌برند تا از موقعیت این بند مطلع نشود.

در زندان اوین شکنجه هایی مثل شوک الکتریکی؛ آویزان کردن از دست؛ ضرب و شتم با باتوم؛ شلاق زدن با کابل بسیار متداول است.

شکنجه های روحی مثل ادرار کردن روی زندانی؛ تهدید به تجاوز؛ قیچی کردن ریش و توهین و تحقیر به اشکال مختلف در این بازداشتگاه انجام می شود.

یکی از بازداشت شدگان گزارش کرده که برای اینکه او را مجبور به اعتراف کنند با صندلی به شکم وی کوبیده و آنقدر او را شلاق زده اند که چند بار بیهوش شده است.

اکثر بچه هایی که در جریان قیام یا بعد از آن دستگیر شدند و در بند ۲۰۹ زندان اوین محبوس بودند، تصور می کردند که می خواهند آنها را اعدام کنند و زندانی به لحاظ روحی و روانی تحت فشار شدیدی قرار داشت.

تمام حرکات روزمره در بند ۲۰۹ در دید دوربینهای مأموران امنیتی است. دوربین ها تا داخل دستشویی و حمام را هم پوشش می دهد. در ِ حمام ها و سرویسهای انفرادی را کامل برداشته اند و در عمومی هم قسمت بالای در را بریده اند. در هواخوری کوچک ۲۰۹هم دوربین قوی کار گذاشته اند که صدا را هم ضبط می کند.

تعداد زندانیان بند ۲۰۹ از دی‌ماه به بعد افزایش پیدا کرده است.

وقتی کسی اعتراف نمی‌کند او را وارد این بند می کنند و هر چند وقت یک بار به سراغش می روند و می پرسند آیا می خواهد اعتراف کند؟ به این ترتیب تلاش می کنند با استفاده از عنصر زمان و بلاتکلیف نگاه داشتن زندانی او را از پای دربیاورند.

از مشهد یک خانم که در جریان اعتراضات دیماه ۹۶ دستگیر شده بود گزارش داد که بارها توسط بازجو، تهدید به مرگ شده است. «روز دوم دستگیری بازجو به من گفت مثل اینکه حالیت نیست من کی هستم اینجا به قول سازمانت اداره بدنام اطلاعات است به من میگن عزراییل ما اشتباه کردیم سال 60 همه  شما را نکشتیم. با اتو میسوزونمت وناخن هایت را میکشم.  بچه هایت را جلوی رویت میزنم و خودت را می‌کشم.»

در زندان شاهین شهر اصفهان، افراد مختلفی از یک فرد بازجویی می‌کردند گاهی حتی ۲۰ نفر. آنها معترضان دستگیر شده را به خاطر فیلمبرداری از صحنه های اعتراضات تحت فشار قرار میدادند. صورت همه مأموران بسته بوده اما بازداشتی ها گزارش کرده اند که هر وقت سرشان را بالا می آوردند، کتک میخوردند. تا سه روز برخی زندانیان را بطور مستمر از جایی به جایی می بردند و کسی نمی دانست که به کجا برده می شد یا کجاست. بازجو به یکی از دستگیرشدگان گفت اگر نگویی فیلمهایی که گرفته‌ای به کجا می خواستی بفرستی، می دهم ۲۰ نفر به تو تجاوز کنند و از تو عكس میگیریم و تا آخر عمرت نمیتوانی توی مردم بروی و سر بلند كنی چه رسد به اینكه شلوغ كنی.

از زندان دستگرد اصفهان، شاهدان گزارش کرده اند که در آنجا یک جوان ۲۰ ساله را دیده اند که بشدت شکنجه شده بود و دچار تشنج شده و داشت جان می داد ولی بازجوها می گفتند که دارد فیلم بازی میکند.

در زندان قرچک ورامین زنان معترض مورد سرکوب بی رحمانه قرار می گیرند. یکی از دستگیر شدگان که متعاقبا آزاد شده گزارش داد که در ۱۲ مرداد به همراه حدود ۲۰ نفر از زنان و دختران در تهران دستگیر شده و به این زندان منتقل شده است. وی می نویسد: «از بندهای مختلف صدای جیغ می آمد. از همان اول ما را تحقیر كردند و می گفتند شما فکر کردید سیاسی هستید؟ آشغال هستید. بلایی سرتان می آوریم كه سیاسی بودن یادتان برود.

 

زندان ها و خانه های امن در تهران

 

بسیاری از دستگیرشدگان به خانه‌های امن و یا زندانهای ناشناخته منتقل می شوند و توسط سپاه پاسداران بازجویی قرار می گیرند. در آنجا آنها را به‌شدت مورد اذیت و آزار و شکنجه قرار می دهند و سپس به زندانهای رسمی مانند اوین منتقل می کنند.

یک معترض در گزارش خود نوشت:‌ «سپاه ثارالله هر کسی را که در تظاهرات بازداشت می کرد به محلی می برد که به آن بند یک – الف می گویند و بعد از بازجویی و تخلیه اطلاعات به اوین تحویل می دهند.»

در یک گزارش دیگر همچنین آمده بود:‌ «در شرق تهران زندانی بنام حکیمیه وجود دارد كه حدود ۲۰۰ نفر همزمان در آنجا در بازداشت بودند. دستگیر شدگان را بعد از تخلیه اطلاعاتی به زندان اوین تحویل می دهند.»