کنکور، آئینه آموزشِ طبقاتی

کنکور، آئینه آموزشِ طبقاتی

رها رستمی

نتایج کنکور امسال نشان داد که سلطه تبعیض بر نظام آموزشی در ایران به سطح تازه رسیده است. برای آموزش باکیفیت باید به مدرسه خصوصی رفت و پول پرداخت. پول، سد کنکور را کنار می‌زند. در مملکت ولایی پول معیار و راهگشای اصلی است.


آمارهای رسمی منتشر شده نشان می‌دهند که در میانِ ۴۰ نفر از برترین رتبه‌های امسال، تنها یک داوطلب در مدرسه دولتی درس خوانده است. از این تعداد، ۲۹ نفر در مدرسه استعدادهای درخشان، ۹ نفر در مدرسه‌های غیرانتفاعی ویژه، یک نفر در مدرسه نمونه دولتی و یک نفر هم در مدرسه عادی دولتی درس خوانده است.


به طورِ کلی سهمِ مدرسه‌های غیرانتفاعی ـ یعنی آن‌هایی که در ازای آموزش با کیفیت‌تر پول می‌گیرند ـ از برترین‌های کنکور در هر سه گروه آزمایشی علوم انسانی، علوم تجربی و هنر ۷۲,۵ درصد بوده است. در مقابل، سهمِ مدرسه‌های دولتی و نمونه دولتی هرکدام ۲,۵ درصد بوده است.


سهمِ بیش از حدِ دانش‌آموزانِ مدرسه‌های خصوصی در کسبِ برترین رتبه‌های کنکورِ امسال در حالی است که تنها ۱۲ درصد از کلِ دانش‌آموزانِ ایران در مدرسه‌های خصوصی درس می‌خوانند و ۸۵ درصد از دانش‌آموزان در مدرسه‌های دولتی عادی، یک درصد در نمونه دولتی و ۲ درصد دیگر هم در مدرسه‌های استعدادهای درخشان درس می‌خوانند.

سهمِ دانش‌آموزانی که در مدرسه‌های دولتی درس می‌خوانند، یعنی فرزندانِ اکثریتِ مطلق جامعه در برترین رتبه‌های کنکور امسال بسیار اندک است. سهمِ ۸۵ درصد از دانش‌آموزانِ مدرسه‌های دولتی از رتبه‌های زیر ۳ هزار در کنکور امسال، تنها ۲,۵ درصد بوده است. در حالی که مدرسه‌های استعدادهای درخشان و خصوصی که تنها ۱۲ درصد از دانش‌آموزان کشور را پوشش می‌دهند، به تنهایی ۹۵ درصد از رتبه‌های برتر کنکور امسال را به خود اختصاص داده‌اند.