🔳 نگاه امنیتی به فعالیتِ فعالان فرهنگی کردستان
کنعان مختار
بر اساس آمار پایگاه اطلاعرسانی خیریهها و سمنهای کشور، هم اکنون در استان کردستان ١٠٩٦ تشکل غیردولتی یا همان سازمان مردمنهاد (NGO) مجوز فعالیت دارند. این آمار نسبت به سالهای گذشته رشد چشمگیری داشته است. به گفته مسئولان وقت در سال ١٣٩٦، ٤٦٦ و در سال ١٣٩٩، ٥٣٨ تشکل مردمنهاد در این استان مجوز فعالیت را از ارگانهای چون استانداری و فرمانداریها اخذ کردهاند. سابقه افزایش فعالیت «سمن»ها (مخفف سازمان مردمنهاد) در استان کردستان به دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی میرسد. به گفته کنشگران، در آن دوره، فضای فعالیتهای مدنی و فرهنگی به نسبت امروز بازتر بود و میتوانستند فعالیتی هرچند اندک در زمینههای مختلف اجتماعی داشته باشند. اما با وجود افزایش تعداد مجوزها، اعضای این تشکلهای غیردولتی معتقدند نظارتهای شدید دستگاههای دولتی، فضای فعالیت فرهنگی را بیشتر از پیش تنگتر کرده است. به طوری که نمیتوان هیچ انجمن یا تشکل کاملاً مستقلی از دولت و دستگاههای امنیتی آن در کردستان پیدا کرد.
تشکلهای مردمنهاد به دلیل کمکاریهای دولت به وجود میآیند و تلاش میکنند جایی را که دولت بدان توجه چندانی ندارد را پر کنند. حکومت اسلامی از ابتدا با فرهنگ اقوام ایرانی مشکل داشته است و فقط آن قسمت از فرهنگ کُردستان را قبول دارد که یا در کنترل و نظارت خودش است، یا حس میکند تهدیدی برایش ندارد. اما با وجود فشارها، فعالان فرهنگی کُرد این مشکلات را به جان میخرند و از مطالبهگری خود دست نمیکشند.
هر فعالیتی در کردستان، به راحتی توسط دولت امنیتی میشود. شما چه درباره ادبیات صحبت کنی، چه در مورد محیط زیست، کودکان کار و یا خودکشی و… فوراً توسط نهادهای امنیتی به ضدیت با نظام و اقدام علیه امنیت ملی تعبیر میشود. بدون شک این نگاه میخواهد کل فعالیت فرهنگی و مدنی در کردستان را متوقف کند تا از طرفی نشان دهد در کردستان هیچ اعتراضی به سیاستهای حکومت و دولت وجود ندارد، و از سوی دیگر بدون مزاحم بیشترین تحریف و تخریب این فرهنگ را داشته باشد.