مقام های کشورمان منتظر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند و اکنون بر شعار «نه به مذاکره» پافشاری می کنند. ولی تاکجا این شعار قابل پیگیری خواهد بود؟ تحولاتی که طی یک سال گذشته در صحنه بین الملل پیش آمده، ایران را منزوی تر کرده و نظر نمیرسد فشارهای اقتصادی علیه ایران در یکی-دو سال آینده کاهش یابد. در این شرایط عقلانیت سیاسی حکم می کند که در شعار «نه به مذاکره» تجدید نظر شود …
اعضای تروئیکای اروپایی ضمن مخالفت با فعال شدن «مکانیزم ماشه»، بار دیگر بر لزوم پایبند ماندن ایران بر تعهدات برجامی تاکید کرده اند. بنظر میرسد قدرتهای اروپایی هم همچون ایران منتظر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند و با احتیاط تحولات را پیگیری می‌کنند. این در حالیست که بسیاری از تحلیلگران معتقدند تحولاتی که طی یک سال گذشته در تقابل ایران با جامعه بین‌الملل رخ داده، برگشت ناپذیر است و با تغییر دولت‌ها، دگرگون نخواهد شد.
از همین روست که بیش از پیش این نگاه تقویت شده که خروج از بن بست ایجاد شده در روابط ایران با جامعه بین‌الملل، مستلزم تغییر پارادایم در سیاست خارجی ایران است. این در حالیست که تقابل با نظام سلطه، یکی از اصلی‌ترین محورهای ایدئولوژیک سیاست خارجی ما بوده و تغییر این رویکرد، دشوار خواهد بود. البته تاریخ به ما آموخته است که زمانیکه ایدئولوژی در تقابل با واقعیات قرار میگیرد، نهایتا ایدئولوژیست که تسلیم می‌شود. هنر دیپلماسی، ایجاد همخوانی میان اصولگرایی و عملگرایی است و در این راستا، تعامل و مذاکره باید تنها بر اساس منافع ملی تعیین شود و هیچ خط قرمز ابدی در این زمینه نباید وجود داشته باشد.
معلوم نیست بن‌بست دیپلماتیک ما با جامعه بین الملل تاکجا ادامه پیدا کند ولی به هر حال همزمان، ما چاره‌ای جز تجویز عملگرایی و تعامل با قدرتهای اروپایی نداریم. در این راستا سفر دکتر ظریف به اروپا برای فعال نگه داشتن اینستکس و تعامل مالی با اروپا مثبت قلمداد می‌شود. این سفر در ادامه دیدارهای سازنده ایگنازیو کاسیس، وزیر امور خارجه سوئیس با مقام‌های کشورمان صورت میگیرد. مقام های اروپایی ضمن مخالفت با فعال شدن مکانیزم ماشه، خواستار بازگشت ایران به تعهدات برجامی هستند و در همین راستا بود که کاسیس در دیدار با حسن روحانی گفت که نظام حقوقی حاکم در جهان برای ایجاد امنیت و اطمینان خاطر برای همه کشورهای جهان است.
برغم افزایش فشارهای اقتصادی که بخش مهمی از آن ناشی از تحریم‌ها بوده، ما هنوز روش های گذشته را در تعاملات بین المللی پیش گرفته ایم و تکلیف خودمان را با نظام سلطه مشخص نکرده‌ایم. در همین راستاست که فعالیت‌های اتمی کشور بدون تدبیر ادامه دارد و باعث افزایش بهانه جویی‌ها می‌شود. به دنبال سفر اخیر گروسی به ایران و کسب موافقت برای بازرسی دو سایتی که قبلا اجازه آن داده نشده بود، آژانس بین المللی انرژی هسته ای پس از بازدید از یکی از این دو محل طی گزارشی اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی شده ایران 10 برابر بیش از مقداری است که در برجام معین شده بود و غنی‌سازی با خلوصی بالاتر از حد مجاز 3.67 درصد (تعیین شده در برجام ) همچنان ادامه دارد.
در همین حال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، با بیان این که ایران در حال حاضر بیش از 3 تن اورانیوم غنی شده در اختیار دارد گفته: اینکه ما تولید اورانیوم غنی شده بالای 300 کیلوگرم داریم امر خاصی نیست، چرا که ایران بر اساس تصمیم برای کاهش تعهدات برجامی اش اعلام کرده که دیگر به سقف تعیین شده برای تولید مواد هسته ای در چارچوب برجام متعهد نیست و لزومی ندارد که جزییات این تولید در اختیار دیگران قرار گیرد…سخنان آقای کمالوندی نمونه دیگری از مواضع ناهمگون ایران در تعامل با جامعه بین الملل است. ما از یک سو در پی اعتمادسازی هستیم و از دیگر سو می‌خواهیم نشان دهیم که سازشی با نظام سلطه نداریم و این رویکرد دوگانه سالهاست که برای ما دردسرساز شده است.
