دستگاه چاپ پول
این گزارش نقش «اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی» را در شکل‌دهی به تورم واشکافی می‌کند.
خورشید شَعیری
تجربه رنجی تاریخی، مشقتی که معیشت جامعه ایران را در خطر جدی قرار داده است: تجربه تورم ۵۳ درصدی در ایران، یعنی هر خانواده ایرانی در تابستان امسال برای یک مجموعه کالا و خدمات دقیقا یکسان نسبت به سال پیش، به شکل میانگین ۵۲,۵ درصد بیشتر هزینه کرده است. تورم ۸۲ درصدی برای خوراکی‌ها، تورم ۳۷ درصدی برای کالاهای غیر خوراکی، آشامیدنی‌ها و دخانیات و البته تجربه تورم ۴۶ درصدی اجاره بهای مسکن.
آماراما نشان می‌دهد که بخش بزرگی از تورم اقتصاد ایران به دلیل اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی ایجاد شده است. گزارش پیش‌رو نقش «اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی» را در شکل‌دهی به تورم واشکافی می‌کند.
بانک مرکزی ایران پولی ندارد که از جیبش به عنوان منبع ارزش به بانک‌ها پرداخت کند، آن‌هم منبعی که امیدی به بازگشتش نیست. پس برای تامین مالی بانک‌ها پول چاپ می‌کند. نتیجه چاپ پول، افزایش نقدینگی و درپی آن تورم است.
محصول این فرایند چه بوده است؟ حجم نقدينگی در پایان اردیبهشت‌امسال به چهار هزار و ۹۴۳ تریلیون تومان رسیده که تنها نسبت به ابتدای امسال، حدود ۱۱۱ تریلیون تومان افزایش نشان می‌دهد. نقدینگی اقتصاد در یک دهه گذشته ۱۰ برابر شده است. جالب آنکه این آمار را خود بانک مرکزی اعلام کرده اما هفته پیش روابط عمومی بانک مرکزی گفت که پایه پولی در پایان اردیبهشت‌‌ماه سال ۱۴۰۱ نسبت به پایان سال۱۴۰۰، رشدی معادل ۶,۵ درصد داشته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور در دوره مشابه سال قبل (۷,۴ درصد) به میزان ۰,۹ واحد درصد کاهش یافته است − اعدادی که نشان‌گرهای اقتصادی نشان می‌دهند دقت پایینی دارند.
عملیات بانک‌داری در خدمت خلق تورم:
الف: سودهای نامتعارف و نجومی
ب: پرداخت وام‌های بی‌ضابطه
ج: مستقل نبودن بانک مرکزی از دولت
د: نداشتن شفافیت
انتقال ریسک ورشکستگی به اقتصاد کلان
با آشکار شدن آثار تورمی خروج آمریکا از برجام، نرخ بهره حقیقی منفی شد. از سوی دیگر با توجه به کاهش درآمدهای دولت و آثار تورمی کسری بودجه، تامین مالی از راه بازار بدهی پررنگ شد. این موضوع عمق بازار بدهی را افزایش داد و بانک‌ها را به بازیگران اصلی نقدینگی تبدیل کرد − وضعیتی که باعث شد تا بانک‌ها، ریسک‌های ناشی از ورشکستگی و ضعف در عملیات بانک‌داری را به اقتصاد کلان منتقل کنند. پس بانک‌ها به فروشنده ریسک تبدیل شدند و مردم با تحمل تورم این ریسک را خریدند.
چکیده از رادیو زمانه
دستگاه چاپ پول
