سال گذشته تغییرات جدید کتاب‌های درسی خبرساز شد. البته خبرساز به این معنی که چند روزی موضوع صحبت شبکه‌های اجتماعی شد و چند خبر و یادداشت به یادگار از آن در آرشیو سایت‌ها و مجلات قرار گرفت.
آنچه به جا ماند کتاب‌هایی بود که به خوشایند حکومت بزک شده بودند. دستبرد حکومت به کتاب‌های درسی موضوع تازه‌ای نیست. یکی از جلوه‌های کنترل دولتی بر آموزش، دستکاری محتوای آموزشی مدارس و دانشگاه‌هاست. اما سال گذشته حکومت نشان داد که در نبود مقاومت لازم از سوی دانش‌آموزان و معلمان آماده است که بیش از پیش به تحریف مطالب درسی بپردازد.
تعدادی از شاعران و نویسندگان همیشه در کتاب‌های ادبیات بایکوت بوده‌اند. شخصیت‌هایی که بعضا جزو برجسته‌ترین و اثرگذارترین‌های عصر ما هستند اما چون دیدگاه سیاسی همسوی حکومت نداشتند نام آن‌ها نباید برای کودکان و نوجوانان تکرار شود. شاعرانی چون احمد شاملو و فروغ فرخزاد و نویسندگانی چون صادق هدایت و صادق چوبک جای چندانی در این کتاب‌ها ندارند.
اما ظاهرا این بایکوت از دید ناظران دستگاه فرهنگی حاکم کافی نبود و سال گذشته نوشته‌هایی از اخوان ثالث، هوشنگ ابتهاج، غلامحسین ساعدی، نیما یوشیج، ایرج میرزا، بزرگ علوی، رهی معیری ، خیام و… هم از این کتاب‌ها حذف شدند و جای آن‌ها را نام‌هایی چون فاضل نظری، رضا امیرخانی و معصومه آباد گرفتند.
قاسم پورمقدم، مدیر دفتر تألیف کتب درسی در واکنش به اعتراضات صورت‌گرفته گفته بود: «جایی نیاز داشتیم شهید محسن حججی را مطرح کنیم و این بر حافظ و سعدی اولویت داشت».
همچنین برخی مطالب مربوط به نظریه‌ها و اصول علمی از کتاب‌های درسی حذف شدند. این مطلب را کمال خسروی در نقد کتاب زیست شناسی ۳ رشته‌ی تجربی و در مورد حذف انتخاب طبیعی و نظریه‌ی داروین از کتاب‌های درسی نوشته است.
چند ماه پیش هم با شکل‌گیری واکنش‌هایی نسبت به حذف انتگرال از کتاب ریاضی، علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اعلام کرد هدف حذفیات جدید تامین دیدگاه‌های خامنه‌ای در ارتباط با «گام دوم انقلاب» و تحقق «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» بوده است.
هر کسی که امروز به کتاب‌های درسی، خصوصا آن کتاب‌ها که با علوم انسانی و مطالب تربیتی مرتبط‌اند نگاه کند با مجموعه‌ای از مطالب دستکاری شده رو به رو می‌شود که به زور با عقاید اسلامی تلفیق شده‌اند و هدفی جز شستشوی مغزی دانش‌آموزان به ابتدایی‌ترین شکل ممکن ندارند.
اما این برخوردها و سانسورها مانع رشد فکری آزاد دانش‌آموزان نخواهد شد و آن‌ها آموزه‌های رهایی‌بخش را اگر نه در کتاب‌های درسی در جای دیگری جست و جو می‌کنند و می‌یابند. این تلاش‌ها هم مانند تلاش‌های مشابه ضرورت طغیان علیه سیستم آموزشی را برای دانش‌آموزان واضح‌تر می‌کنند و به مخالفت آن‌ها با بنیان‌های نظم موجود عمق بیشتری می‌بخشند.
