پیش لرزه های یکی از گسل های جامعه ایران/رضا حقیقت نژاد، تحلیلگر سیاسی
- مهم ترین علت گسترش شبکه های اجتماعی و حضور فعال شهروند خبرنگاران است که به منبع تولید خبر تبدیل شده اند. افزایش آگاهی عمومی درباره حقوق شهروندی و مطالبات که باز هم متاثر از عصر رسانه است، نیز موثر است. در دو سال اخیر، برخی از تجمعات اعتراضی شهروندان که گاه در مقابل وزرا صورت گرفته و یا تحرکات مدنی مانند فعالیت های محیط زیستی، از سوی رسانه های جریان اصلی مورد توجه قرار گرفته و بازتاب مناسبی داشته، به همین جهت انگیزه طرح مطالبه و حضور در صحنه از سوی ساکنان این شهرها و شهرستان ها بیشتر شده، چون متوجه شده اند که بر خلاف گذشته بیشتر دیده می شوند.
- به نظر می رسد شعارها علیه مقامات اصلی جمهوری اسلامی تندتر نشده است. در سال ۸۸ هم نمونه این شعارها شنیده می شد. چیزی که در این تجمعات رخ داده، تنوع بیشتر شعارهاست که می تواند بازتاب گسترش نارضایتی به همه اقشار باشد. شعارها در این تجمعات علاوه بر جنبه سیاسی، به طور گسترده جنبه اقتصادی هم دارد و کلماتی مانند دزد، فاسد و اختلاس قبلا شنیده نمی شد. همچنین شعارهایی که در تمجید از سال های پیش از انقلاب و یا خاندان پهلوی و همچنین علیه دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا مطرح می شود، گستره عظیمی از نارضایتی ها را نشان می دهد. این شعارها حداقل نشان می دهد که جمعیت پتانسیل از نیروهای سیاسی حاضر در مدیریت جمهوری اسلامی نومید هستند. ترکیب شعارها و معترضان و خواسته ها، نمی تواند ما را به سمت آلترناتیو مشخصی هدایت کند. نقل قول مشهوری درباره انقلاب ۵۷ وجود دارد که می گوید مردم می دانستند چه چیزی را نمی خواهند ولی دقیقا نمی دانستند چه چیزی را می خواهند. به نظر می رسد اکنون نیز ماهیت اعتراض ها در همان وضعیت است.